Η κεντροαριστερά σε κομμάτια – η κοινωνία σε ομηρία

Όταν οι καρέκλες περισσεύουν και η προοπτική λείπει, το τίμημα το πληρώνει η κοινωνία.

Η πολυδιάσπαση της κεντροαριστεράς τα τελευταία χρόνια δεν είναι πια μια εσωτερική, «οικογενειακή» υπόθεση. Έχει γίνει πολιτικό πρόβλημα με κοινωνικές συνέπειες. Σε μια περίοδο που η κοινωνία δοκιμάζεται από ακρίβεια, εργασιακή ανασφάλεια και βαθιές ανισότητες, η πολυδιάσπαση δεν είναι απλώς αδυναμία στρατηγικής· είναι βάρος που δεν μπορεί να αντέξει ούτε η παράταξη ούτε οι πολίτες.

Συχνά μάλιστα, η κατάσταση αυτή τροφοδοτείται από τη ματαιοδοξία μικροομάδων που αρκούνται σε έναν μικρό πολιτικό ρόλο απλώς και μόνο για να «φαίνονται». Αυτό που ίσως κάποτε παρουσιαζόταν ως «ποικιλία φωνών», σήμερα έχει καταντήσει τροχοπέδη.

Ποιοι είναι οι μεγάλοι χαμένοι;

Όλοι εκείνοι που θα έπρεπε να βρίσκουν στήριγμα σε μια προοδευτική παράταξη: ο νέος, ο μικρομεσαίος, ο αγρότης, ο δημόσιος υπάλληλος, ο άνεργος, ο συνταξιούχος. Αντί για ισχυρή φωνή εκπροσώπησης, αντικρίζουν ένα μωσαϊκό μικρών κομματικών σχημάτων που σπάνια ξεπερνούν το περιθώριο. Το κενό το καλύπτει πρόθυμα η συντηρητική κυριαρχία.

Όμως, αλήθεια, τι νόημα έχει άλλη μια σφραγίδα, άλλο ένα κομματικό γραφείο, αν δεν αλλάζει η ζωή των ανθρώπων; Αυτό που λείπει δεν είναι οργανισμοί και καταστατικά· είναι μια σύγχρονη κεντροαριστερά που:

• μιλά καθαρά, χωρίς υπεκφυγές, χωρίς ζύγια και αμφιταλαντεύσεις

• είναι προσανατολισμένη στην αντιμετώπιση των μεγάλων εθνικών ζητημάτων, όπως η δημογραφική κατάρρευση, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η κλιματική κρίση και η κοινωνική συνοχή,

• υπερασπίζεται τη δικαιοσύνη, θωρακίζει τη διαφάνεια, αντιπαλεύει το άδικο και τη διαπλοκή,

• μετατρέπει την κοινωνική αγωνία σε ρεαλιστικό σχέδιο προοπτικής, όχι σε κομματικές έριδες για καρέκλες.

Γι' αυτό και το πραγματικό ζητούμενο είναι ξεκάθαρο: ώρα να χτίσουμε σπίτι, όχι παράγκες ματαιοδοξίας. Γιατί η κοινωνία έχει ανάγκη από στέρεα θεμέλια και όχι από εφήμερες κατασκευές που διαλύονται στον πρώτο άνεμο.

Η πολυδιάσπαση δεν μένει μόνο στα κεντρικά πολιτικά όργανα. Τη βιώνουν οι τοπικές κοινωνίες και η αυτοδιοίκηση, όπου αντί για συνεργασίες και συντονισμό, επικρατεί συχνά καχυποψία και αδράνεια. Στην περιφέρεια —εκεί όπου οι ανάγκες είναι πιο πιεστικές και οι πόροι περιορισμένοι— η έλλειψη ενιαίας φωνής μεταφράζεται σε χαμένες ευκαιρίες για έργα, σε καθυστερήσεις και σε αδυναμία να απαντηθούν τα προβλήματα της καθημερινότητας. Αυτό το χάσμα ανάμεσα στο «κεντρικό» και στο «τοπικό» το ζουν οι πολίτες άμεσα, και γι' αυτό η ενότητα δεν είναι αφηρημένη πολιτική έννοια αλλά πρακτική αναγκαιότητα.

Χωρίς αυτήν, η κεντροαριστερά θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις από τις κερκίδες, ενώ η χώρα θα πορεύεται χωρίς ισχυρό προοδευτικό αντίβαρο απέναντι στη συντηρητική κυριαρχία.

Το δίλημμα είναι καθαρό: θα μείνουμε στα κομμάτια ή θα χτίσουμε το κοινό σπίτι όλων των προοδευτικών πολιτών; Μια κεντροαριστερά ζωντανή, με ρίζες στην κοινωνία και βλέμμα στο μέλλον.

Η ενότητα δεν είναι επιλογή τακτικής. Είναι ιστορικό καθήκον.
Και σε αυτό το καθήκον δεν χωράνε θεατές. Χρειάζονται ενεργοί πολίτες με διάθεση για συνεννόηση. Με πίστη στον διάλογο. Με ισχυρή θέληση αναζήτησης του κοινού τόπου που θα ξαναδώσει προοπτική στην κεντροαριστερά και ελπίδα στην κοινωνία.